Verduurzaming ‘watersnoodhuizen’ aan het Weense Plein geslaagd

Wie een bezoek brengt aan het Weense Plein in Papendrecht, krijgt het gevoel op een vakantiepark te zijn beland. De witte woningen staan speels opgesteld en hebben grote, vrij gelegen tuinen rondom. Dit unieke wijkje grenst aan een groen plantsoen en heeft zicht op de naastgelegen kinderboerderij. Woonkracht10 nam het besluit de verouderde woningen flink aan te pakken; in maart 2023 werd een ingrijpende renovatie afgerond.

Na de watersnoodramp van 1953 werden de tien houten huizen door Oostenrijk geschonken aan de gemeente Papendrecht. Deze noodwoningen waren bestemd voor families die het hardst getroffen waren door de watersnood. Als kind was Leen Vuijk Noorland een van de eerste bewoners, zijn familie is al die tijd aan het Weense Plein blijven wonen. Ook hij kwam weer terug en inmiddels wonen Leen en zijn vrouw Tea hier alweer jaren met veel plezier.
Leen: “Houten huizen zijn onderhoudsgevoelig en er was al lang niets meer aan gedaan. De woningen hadden dus veel achterstallig onderhoud. Daarnaast waren de huizen niet geïsoleerd en met energielabel G niet bepaald energiezuinig. Eigenlijk hadden we verwacht dat ze gesloopt zouden worden en dat er nieuwbouw voor terug zou komen. Dat zou financieel gezien rendabeler zijn geweest.”

Duurzaam tweede leven
Toch is dat niet gebeurd. Woonkracht10 is in oktober 2022 gestart met de renovatie en heeft de tien woningen daarmee een duurzaam tweede leven gegeven. Het hout aan de buitenkant is vervangen door kunststof, de kozijnen werden vervangen en de ramen kregen dubbele beglazing (HR++). De gevel en het dak zijn geïsoleerd en tevens werd het dak voorzien van nieuwe dakpannen. “We kunnen het goed merken. Het blijft langer warm in huis en het voelt veel comfortabeler aan. Ook horen we binnen geen verkeersgeluiden meer, al waren we daar wel aangewend. We zijn echt blij met ons huis, het is hier heerlijk vrij wonen”, vertelt Tea.

Naast de energetische maatregelen werden ook de badkamer, keuken en het toilet aangepakt. Leen: “De renovatie aan de binnenkant werd alleen uitgevoerd waar nodig. De meeste bewoners hebben zelf al veel in huis gedaan, zo hebben wij onder andere een nieuwe keuken geplaatst. In alle huizen is wel een centraal afzuigsysteem geïnstalleerd.”

Uniek stukje Papendrecht
Margré van Wijngaarden, voorzitter van Stichting Dorpsbehoud Papendrecht, heeft zich jarenlang ingezet om aandacht te vragen voor het behoud van de watersnoodhuizen. “Het Weense Plein is een uniek en karakteristiek stukje Papendrecht met een grote historische waarde. Het is belangrijk dat we daar zuinig op zijn en dat in stand houden. Daarom heb ik er bij instanties als de gemeente en Woonkracht10 op aangedrongen om de woningen een beschermde status te geven. Officieel zijn de watersnoodhuizen geen monumenten. Misschien komt daar in de toekomst nog verandering in, hier wordt nog over gesproken. Het maakt mij in principe niet uit voor welke beschermingsvorm er wordt gekozen, als voor iedereen maar duidelijk wordt dat deze huizen als geheel nooit mogen worden gesloopt, als blijvend aandenken aan de Watersnood van 1953 én de goedgeefsheid van een ander land, toen wij in de narigheid zaten.
De eerste bewoners betrokken de woningen in januari 1954, tijdens het 50-jarig jubileum werd een feest aan het Weense Plein georganiseerd waar ook de ambassadeur van Oostenrijk bij aanwezig was. “Daar werden veel herinneringen opgehaald. Na de watersnood kreeg de gemeente de woningen als bouwpakketten aangeleverd, het was voor de aannemer nog een flinke puzzel om ze in elkaar te zetten”, lacht Leen. “Voor Woonkracht10 is het historisch belang doorslaggevend geweest, ook al was het nogal een investering om te renoveren. Maar als bewoners zijn wij heel blij met het eindresultaat!

De houten huizen aan het Weense Plein, kort na plaatsing in de vijftiger jaren.